«Η Φυλή γυρίζει σελίδα - Από τη χωματερή στην ανάπλαση»

Ενδιαφέροντα συμπεράσματα που μπορούν να αξιοποιηθούν στον σχεδιασμό του Δήμου Φυλής για την ανάπλαση της χωματερής, έργο που όπως καταδείχθηκε, αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα, το οποίο πάντως ο Δήμαρχος Φυλής Χρήστος Παππούς δήλωσε αποφασισμένος να υλοποιήσει, εξήχθησαν στην ημερίδα που διοργάνωσε ο Δήμος Φυλής την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου με θέμα «Η Φυλή γυρίζει σελίδα: από τη χωματερή στην ανάπλαση».
Στην ημερίδα, οι ομιλητές προσέγγισαν σφαιρικά το θέμα αναφορικά με το σχεδιασμό, τη διαδικασία, τη χρηματοδότηση, τις επιπτώσεις και τα οφέλη, με τον Αντιδήμαρχο Τελ Αβίβ και Πρόεδρο του Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων του Τελ Αβίβ καθώς και στελέχη του Φορέα, να παρουσιάζουν τις εμπειρίες τους από το έργο ανάπλασης της χωματερής Hiriya, ενώ διακεκριμένοι Έλληνες καθηγητές Πανεπιστημίων παρουσίασαν τα οφέλη που μπορεί να επιφέρει η ανάπλαση.

Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας, ο Δήμαρχος Φυλής εξήγγειλε την άμεση προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού με αντικείμενο την αποκατάσταση και την ανάδειξη ενός νέου εδαφικού αναγλύφου στη Χωματερή.

Το εγχείρημα αυτό έχει ήδη πραγματοποιηθεί στο Τελ Αβίβ και παρουσιάστηκε στην Ημερίδα από τον Αντιδήμαρχο Τελ Αβίβ και Πρόεδρο του Φορέα Διαχείρισης Αποβλήτων (Dan Municipal Sanitation Association), Doron Sapir, τον Οικονομικό Διευθυντή του Φορέα, Amos Rabin, και ένα διευθυντικό στέλεχος του Φορέα, τον κ. Nimrod. Οι ομιλητές από το Τελ Αβίβ εστίασαν στα τρία στάδια που απαιτούνται για την υλοποίηση της χωματερής: Την επίλυση των πολιτικών θεμάτων, την εξεύρεση της χρηματοδότησης και το στάδιο της κατασκευής.

Το κλείσιμο της χωματερής είναι «μια πολύ γενναία απόφαση γιατί δεν είναι τόσο εύκολο να κλείσει μια χωματερή. Χρειάζεται πολύ προσπάθεια, πολλές αποφάσεις, συμφωνίες, συγκατάθεση και χρήματα», τόνισε στην ομιλία του ο Αντιδήμαρχος Τελ Αβίβ, Doron Sapir, ο οποίος υπογράμμισε ότι η υλοποίηση ενός τέτοιου έργου απαιτεί και την κυβερνητική βούληση και συμμετοχή. «Η απόφαση να κλείσει μια χωματερή είναι πολύ μεγάλο εγχείρημα που κοστίζει πολλά χρήματα και δεν μπορούν οι Τοπικές Αρχές να το κάνουν απλά μόνοι τους», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος συνοπτικά στους λόγους που οδήγησαν στο κλείσιμο της χωματερής Hiriya (μόλυνση του νερού, πυρκαγιές, κίνδυνοι εκρήξεων, κίνδυνοι για τα αεροπλάνα από τα πουλιά λόγω της εγγύτητας με το αεροδρόμιο)», ο Αντιδήμαρχος Τελ Αβίβ ανέλυσε στη συνέχεια όλα τα στάδια από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι την υλοποίηση του έργου της ανάπλασης: Ο σχεδιασμός της ανάπλασης της χωματερής, η ενημέρωση και συναίνεση των πολιτών, η κυβερνητική συμμετοχή και το κατασκευαστικό στάδιο (σταθεροποίηση του ασταθούς περιβάλλοντος της χωματερής, εξαγωγή του μεθανίου κ.ά.).

Ο Doron Sapir αναφέρθηκε διεξοδικά και στην καμπάνια επικοινωνίας του σχεδίου ανάπλασης της χωματερής, η οποία είχε διττό στόχο: Αφ’ ενός να κατανοήσουν την αναγκαιότητα του έργου οι πολίτες ώστε να σταματήσουν να αντιδρούν και αφ’ ετέρου να καταλάβει η κυβέρνηση ότι αυτό είναι ένα εθνικό σχέδιο και να αναλάβει την χρηματοδότησή του.

Στα οικονομικά ζητήματα που προκύπτουν από το κλείσιμο μιας χωματερής, αναφέρθηκε ο Οικονομικός Διευθυντής του Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων του Τελ Αβίβ, Amos Rabin. «Υπάρχουν κύρια προβλήματα στη διαχείριση των σκουπιδιών. Πολιτικά προβλήματα, περιβαλλοντικά προβλήματα και φυσικά οικονομικά προβλήματα», τόνισε ο Amos Rabin. «Απαιτούνται πολλά εκατομμύρια ευρώ για να κλείσει μια χωματερή και μερικές φορές το έργο είναι τόσο ακριβό που πρέπει να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση για τη χρηματοδότηση των αλλαγών». Ο κ. Rabin αναφέρθηκε αναλυτικά στο κόστος, αλλά και στα δύο στάδια κλεισίματος μιας χωματερής. «Από την απόφαση μέχρι το κλείσιμο της χωματερής χρειαζόμαστε δύο στόχους . Πρώτον είναι η εύρεση έκτασης για τη νέα χωματερή, αλλιώς δεν υπάρχει λύση. Φυσικά το να λύσουμε τα πολιτικά προβλήματα είναι συνήθως το κύριο θέμα. Και το δεύτερο είναι η οικονομική χρηματοδότηση για να κάνεις τις αλλαγές», υπογράμμισε. Σύμφωνα με τον Amos Rabin, μετά το κλείσιμο μιας χωματερής το δεύτερο βήμα είναι η ανάπλαση. «Και φυσικά η ανάπλαση μπορεί να δείχνει πολύ εύκολο θέμα, αλλά αποτελεί πολύ δαπανηρό έργο. Έτσι καταλάβαμε ότι ήταν πολύ δύσκολο να το κάνουμε μόνοι μας», τόνισε ο κ. Rabin προσθέτοντας ότι στην πορεία όλες τις υποχρεώσεις και τα κόστη ανέλαβε η κυβέρνηση. «Τώρα έχουμε επικεντρωθεί στον τομέα της ανακύκλωσης», κατέληξε ολοκληρώνοντας την ομιλία του.

Στο στάδιο από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του έργου της ανάπλασης της χωματερής μέχρι την κατασκευή του Περιβαλλοντικού Πάρκου, αναφέρθηκε ο κ. Nimrod, ένας από τους Διευθυντές του Πάρκου Hiriya. «Ασχολούμαι με το έργο 15 χρόνια και πρέπει να ληφθεί υπ’ όψην ο χρόνος γιατί δεν είναι κάτι που μπορεί να ξεκινήσει σήμερα και να τελειώσει αύριο», τόνισε ο κ. Nimrod, υπογραμμίζοντας ότι ένα βασικό πρόβλημα για ένα τέτοιο έργο είναι η κυβερνητική βούληση και δεύτερο και εξίσου σημαντικό είναι να σκεφθείς και να αποφασίσεις ποια είναι η μελλοντική χρήση αυτού του μέρους. «Αν θέλεις να έχεις την ανάμειξη της κυβέρνησης και του κοινού θα πρέπει να θέσεις ένα όραμα. Να αποφασίσεις και να δείξεις ότι θα γίνει κάτι καινούριο και ωραίο, στα σκουπίδια. Γιατί αν το θέμα είναι να κλείσεις απλώς τη χωματερή, αυτό δεν είναι σημαντικό για κανέναν εκτός από τους πολίτες που μένουν στην περιοχή. Αλλά αν μιλήσεις για εθνικό και μητροπολιτικό πάρκο , αυτό ακούγεται διαφορετικά», τόνισε ο κ. Nimrod.

Καταλήγοντας, ο κ. Nimrod τόνισε ότι το πιο σημαντικό είναι να αντιμετωπίσεις το έργο όχι σαν ένα αρχιτεκτονικά και μηχανικά συμβατικό έργο, αλλά να δώσεις ειδική σημασία σε κάθε λεπτομέρειά του.

Κατά την τοποθέτησή του, ο Χημικός Μηχανικός του ΕΜΠ και Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Στερεών Αποβλήτων ( ISWA) Αντώνης Μαυρόπουλος, έκανε λόγο για την μεγαλύτερη χωματερή αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, επισημαίνοντας πως πρόκειται για ένα διαχρονικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό ζήτημα για το οποίο φέρουν σοβαρές ευθύνες, όλες οι κυβερνήσεις, ανεξαρτήτου κόμματος και χρώματος.

Ο Αντώνης Μαυρόπουλος ανακοίνωσε επίσης, πως στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για την ανάπλαση της Χωματερής που εγκαινιάζει ο Δήμος Φυλής, μέσα στον Ιανουάριο – Φεβρουάριο, θα επισκεφθεί τον χώρο εξειδικευμένη επιστημονική ομάδα, η οποία θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα προχωρήσει σε συμπεράσματα και προτάσεις.

Την ανάγκη ενός σχεδίου πράσινης ανασυγκρότησης της περιοχής της χωματερής, όπου θα αξιολογηθούν η υφιστάμενη βλάστηση στην περιοχή και τα ευρήματα να συνδυαστούν με την ποιότητα του εδάφους, επισήμανε ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρης Μπιλάλης.

«Σίγουρα χρειάζονται εργαλεία , χρειάζεται όραμα και χρειάζεται συνδυασμός. Η Φυλή είναι μια περιοχή που έχει ιστορική γεωργική κουλτούρα και πολιτισμό , μια περιοχή που τα φυτά ήταν στοιχείο της ανάπτυξής του, άρα υπάρχει στο DNA της περιοχής το πράσινο, σαν φυτό, σαν τρόπος ζωής», υπογράμμισε.

Ενδεικτικά ανέφερε ο καθηγητής ότι στην περιοχή του παλιού κυττάρου της Φυλής, το οποίο επισκέφθηκε με τον Αντιδήμαρχο Φυλής, Σπύρο Μπρέμπο, τον Απρίλιο, διαπίστωσε ότι υπάρχει μία από τις μεγαλύτερες καλλιέργειες που έχει δει προσωπικά σε ασπράγκαθο, ένα από τα πλέον φαρμακευτικά φυτά στον πλανήτη. «Για μένα που είμαι γεωπόνος αυτό δείχνει ότι η ατή η γη μπορεί να πρασινίσει, κι από μόνη της, πολλές φορές χωρίς την παρουσία μας. Εμείς μπορούμε να το κάνουμε με πιο σωστό τρόπο και πιο αποτελεσματικό», τόνισε.

Όσον αφορά για το τι χρειάζεται να γίνει, ο κ. Μπιλάλης τόνισε ότι πρέπει να βρούμε κάποια δεδομένα και κάποια χαρακτηριστικά: Σε τι κατάσταση είναι το έδαφος, ποια είναι η ποιότητα, ποια η συμπεριφορά του νερού εκεί κ.τ.λ., να καταγράψουμε και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους (ρύπους, μέταλλα κ.ά. ) , τα μετεωρολογικά μας δεδομένα, πώς επηρεάζεται εκεί το κλίμα, να συνταχθούν οι θεματικοί χάρτες των χαρακτηριστικών του εδάφους για να καταλήξουμε στην αξιολόγηση και την καταλληλότητα για τι, πώς και που πρέπει να το κάνουμε.

«Η περιβαλλοντική και βιώσιμη ανάπτυξη έρχεται μέσα από τις συμμετοχικές κοινωνίες, οικοσυστήματα (επιχειρήσεις, βιομηχανίες και κοινωνικές ομάδες) που συμβιώνουν», ανέφερε ο καθηγητής ΣΧΜ του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, Αντώνης Κοκόσης, ο οποίος στην ομιλία του αναφέρθηκε σε οικολογικά πρότυπα και στα οφέλη, στις τάσεις και τις δράσεις οι οποίες απαιτούνται για να βελτιωθούμε και να φτάσουμε από εκεί που είμαστε, εκεί που θέλουμε να είμαστε.

Μεταξύ άλλων ο κ. Κοκόσης τόνισε ότι ένα μεγάλο κίνητρο και μια μεγάλη πρόκληση είναι να δει κάποιος την πόλη και την κοινωνία σαν μια θερμοκοιτίδα οικονομικής δραστηριότητας και ανέφερε παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων οι οποίες έχουν, μεταξύ άλλων, καταφέρει να εκμεταλλευτούν οικονομικά και περιβαλλοντικά την επεξεργασία απορριμμάτων και αποβλήτων μετατρέποντάς τα σε πηγή ενέργειας.

Στο γεωδυναμικό καθεστώς στην περιοχή της χωματερής αναφέρθηκε από την πλευρά του ο γεωλόγος- γεωπεριβαλλοντολόγος, Ιωάννης Δελακουρίδης, συνεργάτης του δρ. Ευθύμη Λέκκα ο οποίος δεν κατέστη δυνατό να συμμετάσχει στην ημερίδα λόγω αναχώρησής του για την Ιταλία εξαιτίας του πρόσφατου μεγάλου σεισμού.

«Κύριε Δήμαρχε έχετε κατακτήσει ήδη ένα πολύ σημαντικό στόχο: Η πρόθεση του Δήμου Φυλής να δημιουργήσει ένα τέτοιο εγχείρημα είναι πολύ σημαντική για τη μείωση των φυσικών καταστροφών. Κι αυτό διότι δεν θα υπάρχουν επιπτώσεις σε ενδεχόμενη σεισμική, πλημμυρική ή κατολισθητική δραστηιρότητα, αλλά και αστικές πυρκαγιές», τόνισε ο κ. Δελακουρίδης. Αναλύοντας το γεωδυναμικό καθεστώς της περιοχής της χωματερής, ο κ. Δελακουρίδης τόνισε ότι η απόφαση για ανάπλαση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς η ανάπλαση μειώνει τις επιπτώσεις στην περιοχή από ενδεχόμενο σεισμό. «Βέβαια, το γεωδυναμικό καθεστώς θα πρέπει να εξεταστεί» κατά την ανάπλαση, υπογράμμισε. Κλείνοντας και απευθυνόμενος προς τον Δήμαρχο τόνισε: «Κε Δήμαρχε, η λογική της ανάπλασης που αποφασίσατε είναι πάρα πολύ σημαντική και για την γεωεπιστήμη, και για τις πρακτικές που θα εφαρμοσθούν». Διαβεβαίωσε δε ότι, το Πανεπιστήμιο Αθηνών θα είναι δίπλα στον Δήμο για μια βιώσιμη και πρωτοποριακή λύση για τα ελληνικά δεδομένα. Όταν έχεις κάτι υποβαθμισμένο και κάνεις πράγματα για να το αναβαθμίσεις είναι σημαντικό και για τις εποχές που ζούμε», κατέληξε.

Στην ημερίδα χαιρετισμό απεύθυναν ο Αναπληρωτής Δήμαρχος σε θέματα για την αποκατάσταση της χωματερής, Δημοτικός Σύμβουλος και επικεφαλής της παράταξης «Ενότητα Πολιτών», πολιτικός μηχανικός Σάββας Σάββας κι ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής, Γιάννης Βασιλείου.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας υπεγράφη από τον Δήμαρχο Φυλής Χρήστο Παππού και τον Αντιδήμαρχο Τελ Αβίβ, Doron Sapir, Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Φυλής και του Φορέα της Ένωσης Πόλεων Τελ Αβίβ – Γιάφας, για την παροχή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας για την αποκατάσταση και ανάπλαση της χωματερής του Δήμου Φυλής στα πρότυπα της χωματερής της Hiriya, με σκοπό τη δημιουργία ενός Υπερ-Τοπικού Πάρκου.

Στην ημερίδα προβλήθηκαν βίντεο από την τοποθέτηση του Δημάρχου Χρήστου Παππού στην κοινή συνεδρίαση των Διαρκών Επιτροπών Παραγωγής - Εμπορίου και Δημόσιας Διοίκησης - Δημόσιας Τάξης - Δικαιοσύνης της Βουλής, την Τρίτη, 1η Νοεμβρίου και από την επίσκεψη Αντιπροσωπείας του Δήμους Φυλής με επικεφαλής τον Δήμαρχο Χρήστο Παππού, στο Τελ Αβίβ και το Πάρκο Ανακύκλωσης Ηiriya, τον Ιούλιο του 2016.

Ο Δήμαρχος τέλος, θέλοντας να τους τιμήσει για την ανταπόκριση στο κάλεσμά του, πρόσφερε στους Ισραηλινούς προσκεκλημένους του αλλά και στους ομιλητές Πανεπιστημιακούς Καθηγητές που συμμετείχαν στην ημερίδα, αναμνηστικές πλακέτες με το έμβλημα του Δήμου Φυλής.