Με αφορμή την προσπάθεια του συντοπίτη μας Σπύρου Χρυσικόπουλου να κολυμπήσει από τη Ρόδο μέχρι το αδελφοποιημένο με το Δήμο Φυλής Καστελόριζο, ο Βασίλης Γκόλτσιος μας μεταφέρει τις αναμνήσεις του από τότε που είχε δουλέψει στο νησί, ως τεχνικός της Δημόσιας Τηλεόρασης, για να τερματίσει την τηλεοπτική του απομόνωση. Παράλληλα μας θυμίζει την ανάγκη να φωτιστεί το κάστρο του νησιού για να αποτελέσει το Φάρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς το Καστελόριζο αποτελεί το απώτατο όριό της προς Ανατολάς.
Η Μεγίστη ή Καστελόριζο είναι ένα από τα Δωδεκάνησα.
Το σύμπλεγμα Καστελόριζου ή Μεγίστης αποτελείται από 14 νησιά συγκροτούν τον Δήμο Μεγίστης και αποτελούν το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας.
Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία και στο Λύκιο Πέλαγος.
Η νήσος Μεγίστη ή Καστελόριζο Έχει έκταση 9,1 τετρ.χλμ., και πληθυσμό λιγότερο από 500 κατοίκους.
Είναι η μεγαλύτερη (εξ ου και Μεγίστη) νήσος μικρού αρχιπελάγους που όπως προαναφέρθηκε, συμπεριλαμβάνει τις14νησίδες .Άγιος Γεώργιος, Αγριαέλαια, Μεγάλο Μαύρο Ποϊνί, Μικρό Μαύρο Ποϊνί, Πολύφαδος ένα Πολύφαδος δύο, Ρω, Στρογγύλη,Τραγόνερο,Ψωμί , Ψωραδιά κ.λ.π
Ένα ήταν αρκετά μεγάλο, ώστε να κατοικηθεί σχεδόν από τις απαρχές της ιστορίας.
Ετσι λένε ότι πήρε το όνομά της η Μεγίστη - και ας πρόκειται για ένα από τα πιο μικρά νησιά της Μεσογείου.
Ακριβώς απέναντι και σε απόσταση 6 μόλις χιλιομέτρων δύο απλωτές, θαρρείς, στα τουρκικά παράλια είναι το αρχαίο Αντίφυλλο η Αντίφελλος η σημερινή πόλη Κας.
Το νησί συνοδεύεται από μια μεγάλη ναυτική παράδοση, με έντονα τα σημάδια της ναυτικής και εμπορικής ανάπτυξης που κάποτε γνώρισε.
Ο μοναδικός οικισμός του νησιού, το ομώνυμο Καστελλόριζο, βρίσκεται γύρω από το φυσικό λιμάνι.
Στον οικισμό υπάρχουν πολλά παλιά αρχοντικά, τα περισσότερα από τα οποία έχουν ερημώσει, αφού οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν μεταναστεύσει εδώ και χρόνια στο εξωτερικό και κυρίως στην Αυστραλία.
Τα σπίτια που έχουν αναστηλωθεί σήμερα αποτελούν αυθεντικά δείγματα παραδοσιακής Δωδεκανησιακής αρχιτεκτονικής:
Αμφιθεατρικά κτισμένα γύρω από τη θάλασσα, προκαλούν εντύπωση με την ομοιομορφία τους, που οφείλεται στα κοινά υλικά, όπως ντόπια πέτρα, ξύλο από τη Μικρά Ασία, σιδεριές, κεραμίδια από την Αττάλεια και τη Μασσαλία.
Εντυπωσιακά βαμμένα, δίπατα ή τρίπατα, τα αρχοντικά βρίσκονται κατά μήκος της ακτογραμμής, μπροστά από έναν επιβλητικό κόκκινο βράχο.
Στην κορυφή δεσπόζει το ερειπωμένο πια μεσαιωνικό κάστρο, χτισμένο πάνω στα αρχαία ελληνιστικά κρηπιδώματα.
Είναι αυτό που έδωσε και το όνομά του στο νησί (Castello Rosso, δηλ. το Κόκκινο Κάστρο).
Ο παραδοσιακός οικισμός του Καστελόριζου έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος.
Το Καστελόριζο το γνώρισα πριν 40 περίπου χρόνια όταν με τον συνάδελφό μου Ν. Θοδωρίδη που δυστυχώς σήμερα δεν είναι μαζί μας επισκεφθήκαμε το νησί για να εγκαταστήσουμε τους αναμεταδότες τηλεόρασης της ΕΡΤ προκειμένου οι ακρίτες μας να έχουν την δυνατότητα να παρακολουθούν τα ελληνικά προγράμματα. Να μαθαίνουν τα ελληνικά νέα μέσω Αθήνας όπως μου έλεγαν και όχι μέσω Άγκυρας.
Το ταξίδι από την Ρόδο γινόταν με το παντός καιρού πλοίο που εκτελούσε την άγονη γραμμή, τον ηρωϊκό Πανορμίτη.
Η διάρκεια του ταξιδιού ήταν από την Ροδο οκτώ (8) μάλιστα οκτώ ώρες και τα δρομολόγια ήταν ένα την εβδομάδα. Το αεροδρόμιο ήταν ακόμη υπό κατασκευή.
Αυτό σημαίνει ότι όταν πήγαινε κάποιος στο Καστελόριζο έμενε εκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα.
Αυτό φυσικά έγινε και στην περίπτωσή μας.
Στην διάρκεια της εβδομάδας είχαμε την ευκαιρία να γυρίσουμε το νησί με τα πόδια, να επισκεφτούμε την Στρογγύλη με τον περίφημο φάρο που καθοδηγεί τα πλοία από το Σουέζ προς την Μεσόγειο Θάλασσα αλλά και να γνωρίσουμε ένα έναν τους φιλόξενους κατοίκους της.
Εξαίρεση δεν μπορούσε να αποτελέσει και ο Ιερέας του Νησιού ο νεαρός τότε και πολύτεκνος Παπαγιώργης Μαλτέζος.
Ένας πραγματικά σύγχρονος ακρίτας.
Όσες ημέρες μείναμε στο νησί δεν έλειψε από κοντά μας.
Την ημέρα της αναχώρησης στήθηκε ένα πραγματικό πανηγύρι .μπροστά από το Ιερό Ναό παρουσία του τότε και επί πολλά χρόνια Δημάρχου και συγγραφέα και ερευνητή Μιχάλη Χόνδρου, του Παπά Γιώργη και ένα μεγάλο πλήθος Καστελοριζιών ντόπιων και αποδήμων.
Οι ολόφρεσκοι θαλασσινοί μεζέδες τα ούζα και οι μπύρες έδωσαν και πήραν. Το σκηνικό συμπλήρωναν και οι καθιερωμένες μπαλωθιές στις οποίες ο παπα Γιώργης πρωτοστάτησε.
Αυτό κράτησε από το απόγευμα μέχρι τις 11 το βράδυ που κατέπλευσε ο Πανορμίτης που αναχώρησε μετά από λίγο για το οκτάωρο ταξίδι επιστροφής στην Ρόδο και με καιρικές συνθήκες όχι ιδιαίτερα ευνοϊκές.
Στον Παπα Γιώργη υποσχέθηκα να κάνω μαζί του μία Ανάσταση στο Καστελόριζο. Μέχρι σήμερα δεν έχω εκπληρώσει την υπόσχεση μου ελπίζω όμως πως θα τα καταφέρω. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι ξέχασα το Καστελόριζο και τους Ακρίτες κατοίκους του.
Όποτε χρειάσθηκε να κάνω κάτι για το Καστελόριζο το έκανα από ιερή υποχρέωση και χωρίς διατυμπανισμούς.
Σε πρόσφατη συνομιλία μαζί του και με την ευκαιρία υποδοχής του 17ου έγγονου του μου εξέφρασε το εξής παράπονο.
Τα τελευταία χρόνια το Καστελόριζο που με την Ρω και την Στρογγύλη αποτελούν το ακριβότερο οικόπεδο της Ευρώπης, έγινε σημείο αναφοράς για το Ελληνικό κράτος.
Επισκέψεις Πρωθυπουργών .Υπουργών, Βουλευτών, Δημάρχων κ.λ.π δίνουν και παίρνουν.
Όλοι κάτι υπόσχονται. Κάποια γίνονται. Τα περισσότερα παραμένουν στα λόγια.
Αν είχαν γίνει τα μισά από όσα μας έχουν υποσχεθεί, διαφορετική θα ήταν η μοίρα αυτού του τόπου.
Εδώ έγινε η Σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της Κοινότητος το 2003.
Από εδώ εξαγγέλθηκε η υπαγωγή της χώρας μας στο Μνημόνιο.
Εδώ προετοίμαζαν και την πανηγυρική έξοδος της χώρας από το μνημόνιο.
Σημαντικά και δυστυχώς δυσάρεστα γεγονότα απέτρεψαν να γίνει από το Καστελόριζο και προτιμήθηκε η Ιθάκη οποία έχει και αυτή τον συμβολισμό της.
Σε τέτοιες εκδηλώσεις συνήθως η πόλη φωταγωγείται.
Εκείνο που δεν φωταγωγείται ποτέ είναι το Kastello rosso δηλ. το Κάστρο της πόλης μας.
Το Κάστρο που αποτελεί την κορώνα της πόλης μας.
Αυτό το Κάστρο δεν διαθέτει ούτε ηλεκτρολογική εγκατάσταση.
Αλήθεια είναι τόσο σημαντική αυτή η δαπάνη;
Δεν ήξερα τι να του απαντήσω.
Είχε απόλυτο δίκαιο.
Το νησί από μόνο του είναι ο ακροτελεύτιος Φάρος της Ελληνικής Επικράτειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι η Πύλη εισόδου της Ελλάδος από την Ανατολή.
Επιβάλλεται να είναι πάντα φωτισμένο.
Υποσχέθηκα ότι θα κάνω ότι μπορώ να μεταφερθεί αρμοδίως το αίτημα του ,που μόνο προσωπικό δεν είναι για τον Ακρίτα Ιερέα του Καστελόριζου.
Μέσα σε όλα τα έξοδα για τις κατά καιρούς επισκέψεις αρμοδίων, τις αδελφοποιήσεις της Μεγίστης με άλλους Δήμους κ.λ.π, πόση άραγε θα είναι η επιβάρυνση για την φωταγώγηση του Κάστρου; Και όχι μόνο να φωταγωγείται όταν γίνονται εκδηλώσεις.
Να παραμένει φωταγωγημένος φωτεινός φάρος που θα υπενθυμίζει παγκοσμίως ότι από εδώ το Ακριτικό Καστελόριζο ,αρχίζει η Ελληνική επικράτεια.
Βασίλης Γκόλτσιος.
Σύμβουλος Ραδιοτηλεοπτικών Μέσων.
Αντιπρόεδρος Δ.Σ στον τ. Δήμο Φυλής.
Υστερόγραφο : Ο Δήμος Φυλής ,στον οποίο κατοικώ, είναι αδελφοποιημένος Δήμος με αυτόν της Μεγίστης και από ότι γνωρίζω έχει προσφέρει και κάποια βοήθεια στο πρόσφατο παρελθόν.
Ο συμπολίτης μας κ. Σπύρος Χρυσικόπουλος θα επιχειρήσει στις 8 Οκτωβρίου να διασχίσει κολυμπώντας την διαδρομή Ρόδου -Καστελόριζου μήκους 140 χιλιομέτρων.
Θεωρώ ότι είναι μοναδική ευκαιρία φθάνοντας στο Καστελόριζο να βρεί το κάστρο «για πρώτη φορά φωτισμένο» με δαπάνη του αδελφοποιημένου Δήμου Φυλής και: Να παραμείνει για πάντα φωτισμένο.
